Stress is de manier waarop je lichaam reageert op een situatie die bedreigend is of die veel van je zal eisen. Dit komt voort uit de tijd dat de mensen nog in de jungle of de savanne leefden. In een situatie van gevaar kon stress je leven redden doordat je net iets harder kon lopen of sterker was in het gevecht. Stress is op zichzelf dus niet verkeerd en kan je zelfs helpen extra prestaties te leveren. Het houdt je scherp als je een belangrijke speech moet geven of zorgt voor extra reactievermogen bij een bijna ongeluk. Maar bij langdurige stress slaat dit om. Stress is dan niet langer behulpzaam bij het bereiken van deze doelen, maar gaat zelfs schadelijk worden voor je lichaam en geest. Hieronder vindt je 7 manieren waarop jouw lichaam reageert op langdurige stress.
1 hormoonstelsel
Iedereen kent wel de “fight or flight response” die stress oproept. Door een tijdelijke verhoogde afgifte van adrenaline en cortisol gaat ons hart sneller kloppen, wordt onze bloeddruk hoger en komt er meer glucose in ons bloed. Hierdoor zijn we in staat om tijdelijk meer te presteren en soms zijn we zelfs in staat tot bovenmenselijke prestaties. Wanneer de stress situatie voorbij is keren deze waarden terug naar normaal. Wanneer er echter sprake is van (semi) permanente stress, we spreken dan van chronische stress, gaat dit echter ten koste van je lichaam en ontstaat een averechts effect met juist minder prestatievermogen. Je krijgt als het ware nog geen deuk meer in een pakje boter geslagen en voelt ervaart een totaal gebrek aan energie.
2 zenuwstelsel
In eerste instantie worden bij stress je zintuigen scherper, je reactievermogen sneller en kun je super geconcentreerd zijn. Bij chronische stress slaat dit om in het tegendeel. Concentreren wordt moeilijk of lukt helemaal niet meer. Je zintuigen lijken je af en toe in de steek te laten en je mist cruciale informatie. Zenuwtrekjes zijn, hoewel meestal ongevaarlijk, ook een symptoom van stress. Vaak voel je deze al voordat ze echt zichtbaar zijn.
3 spierstelsel
Bij stress worden spieren aangespannen, klaar om in actie te komen. Wanneer deze spierspanning echter aanhoudt ontstaan allerlei klachten. Je spieren zijn niet meer in staat afvalstoffen af te voeren en ontstaat chronische pijn. Met name de lage rugpijn is heel vaak terug te voeren naar chronische stress. Maar ook spanningshoofdpijn en migraine staan in verband met stress.
4 ademhalingssysteem
Stress zorgt ervoor dat je sneller en dieper gaat ademhalen. Hierdoor kan hyperventilatie ontstaan en bij sommige mensen zelfs paniekaanvallen.
5 hart- en vaatstelsel
Acute stress leidt tot een verhoogde en sterkere hartslag en een verhoogde bloedstroom naar die spieren die cruciaal zijn voor een “fight or flight response” zoals de hartspier en de grote spieren in je lichaam. De aderen naar deze spieren verwijden zich. Wanneer dit te vaak gebeurt kan ontsteking van deze slagaderen ontstaan waarvan algemeen wordt aangenomen dat deze leiden tot een hartaanval.
6 spijsverteringsstelsel
Stress leidt er vaak toe dat je veel meer of juist veel minder gaat eten dan je normaal doet . Wanneer je meer gaat eten is dit helaas meestal geen gezond voedsel. Ook ga je vaak meer roken en meer alcohol drinken. Niet alleen leidt dit tot een ongezond gewicht, maar vaak ook tot maagzuur oprispingen. Sommige mensen ontwikkelen maagpijn(maagzweer) of misselijkheid. En als de stress erg genoeg is gaan mensen zelfs overgeven. Diarree of constipatie zijn ook vaak te herleiden tot stress.
7 voortplantingsstelsel
Bij mannen leidt chronische stress vanwege de hoge cortisol waarden vaak tot afnemende testosteron productie hetgeen kan leiden tot verminderde spermaproductie en zelfs tot impotentie. Bij vrouwen kan aanhoudende stress leiden tot een onregelmatige cyclus en verminderde zin in seks. Niet voor niets hoor je vaak dat vrouwen vak in verwachting raken nadat het koppel een tijd gestopt is met “proberen”, en dus de stress hierover afgenomen is.
Herken je je in (te) veel van bovenstaande situaties zoek dan hulp. Langdurige stress pleegt roofbouw op je lichaam. Maak bespreekbaar dat je last van stress hebt. Kom je er zelf niet uit; er zijn veel behandelwijzen(stress councelling, mindfullness, hypnotherapie) waarmee je een goed resultaat kunt halen.
Goed voor jou en voor je werkgever!